Tất cả chúng ta đều sử dụng rất nhiều KNXH khi chúng ta tương tác. Một đứa trẻ khi chơi một mình sẽ không cần sử dụng KNXH, đó là lí do vì sao rất nhiều trẻ rối loạn phát triển thường thu mình, thích chơi một mình vì chơi một mình không phức tạp, chúng có cảm giác không mắc sai lầm.
Căn cứ vào mục đích sử dụng các kĩ năng:- Các kĩ năng hội thoại : bao gồm các kĩ năng như chào hỏi, tham gia vào hội thoại, trao đổi luân phiên bằng lời nói, kĩ năng lắng nghe,....
- Các kĩ năng chơi: Kĩ năng quan sát, kĩ năng tham gia trò chơi, luân phiên, chia sẻ, thỏa hiệp, giải quyết mâu thuẫn , chấp nhận thua cuộc...
- Kĩ năng hiểu các cảm xúc: đọc được biểu lộ nét mặt, đọc được ngôn ngữ cơ thể, âm lượng ngữ điệu của giọng nói, tốc độ cường độ, kĩ năng kiểm soát và điều chỉnh bản thân....
- Kĩ năng giải quyết xung đột: Khả năng yêu cầu sự giúp đỡ, khả năng thoát khỏi tình huống căng thẳng, đối phó khi bị bắt nạt...
- Các kĩ năng liên quan đến mối quan hệ bạn bè: (kết bạn, duy trì tình bạn) biết thế nào là ban, chọn bạn phù hợp, phát triển khả năng chia sẻ với bạn ....
- Kĩ năng về giáo dục giới tính: Dạy trẻ hiểu biết về giới tính là một trong nhiều mục tiêu quan trọng đối với tất cả trẻ em đặc biệt là những trẻ khó khăn trong nhận thức và xử lý tình huống như trẻ rối loạn phát triển. Để trẻ có hành vi phù hợp, lịch sự thân thiện với mọi người thì việc dạy trẻ hiểu về sự động chạm cơ thể và phòng tránh xâm hại là nội dung rất quan trọng.
Căn cứ vào khung cảnh giao tiếp:
- Kĩ năng ứng xử trong giao tiếp: Con người trong giao tiếp có thể là cá nhân, nhóm hay hội đồng. Những kĩ năng này căn bản phải thích ứng với mọi khác biệt trên nguyên tắc chung là an toàn ,thành công và hiệu quả.
- Kĩ năng bày tỏ ý kiển,quan điểm bằng lời nói,củ chỉ phù hợp: Kĩ năng này tiêu biểu cho người biết cách nói năng dễ nghe và có sức thuyết phục. Đây có thể gọi là kĩ năng chia sẻ trong nhận thức và đánh giá những sự vật, hiện tượng xã hội.
- Kĩ năng bày tỏ thiện cảm, ác cảm đúng chỗ, đúng lúc đúng người và đúng việc:Đây là kĩ năng của đời sống tình cảm thể hiện xúc cảm có định hướng.
- Kĩ năng định hướng hành vi trong xã hội giao tiếp:
Kĩ năng này trong hoàn cảnh xã hội khác nhau trước hết dựa vào sự tinh tế của quan sát, hiểu và đánh giá dối tượng giao tiếp, nhận thức bối cảnh giao tiếp, nhận thức về bản thân, phân tích và quyết định lựa chọn kiểu giao tiếp phù hợp.
- Kĩ năng giải quyết vấn đề trong giao tiếp: Kĩ năng này giúp nhanh chóng đạt được mục tiêu giao tiếp, mang lại sự thỏa mãn ít hoặc nhiều cho cả hai bên.
Phân chia kĩ năng xã hội dựa vào môi trường:- Kĩ năng xã hội ở môi trường gia đình: bao gồm nhiều kĩ năng cơ bản như chào hỏi, ứng xử lễ phép với người thân, kĩ năng tự phục vụ....
- Kĩ năng xã hội ở môi trường nhà trường: Gồm các kĩ năng phức tạp như chơi với bạn bè, giao tiếp với thầy cô và các bạn, kĩ năng tham gia các hoạt động trường lớp...
- Kĩ năng xã hội ở môi trường cộng đồng:bao gồm nhiều kĩ năng phức tạp và mở rộng như kĩ năng giao tiếp lịch thiệp ở nơi công cộng, kĩ năng đi vệ sinh đúng nơi công cộng....
Nguồn: Đào tạo KNXH- TT HĐ
